โรคซึมเศร้า หรือภาวะซึมเศร้า ที่ใครหลายคนเคยเป็น หรือกำลังเผชิญหน้ากับมันอยู่ ไม่ว่าจะเกิดขึ้นกับตัวเอง หรือเกิดขึ้นกับคนรอบข้าง ล้วนเป็นภัยเงียบ ที่มักเกิดขึ้นโดยไม่รู้ตัว และกว่าจะรู้ทันอาการซึมเศร้าก็อาจเกิดการสูญเสียไปแล้ว ซึ่งโรคซึมเศร้ามีจุดเล็กๆ ที่ถือเป็นต้นตอสำคัญเลย นั่นคือ Low Self-Esteem และ Low Self-Esteem คืออะไร เกี่ยวข้องกับโรคซึมเศร้าอย่างไร ไปศึกษาและทำความเข้าใจไปด้วยกันได้เลย
Self-Esteem คือ ความรู้สึกที่เรารู้สึกชอบตัวเอง มีความสุขกับตัวเอง เป็นความรู้สึกที่ทำให้เราเห็นคุณค่าในตัวเอง และรู้จักให้เกียรติตัวเอง ซึ่งเป็นปัจจัยที่สำคัญของการที่เราจะประสบความสำเร็จในชีวิต ซึ่ง Self-Esteem สามารถแบ่งประเภทได้ ดังนี้
High Self-Esteem คือ คนที่สามารถเอาตัวเองก้าวผ่านอุปสรรคต่างๆ ได้ ไม่ว่าอุปสรรคนั้นๆ จะยากมากเพียงใด และจะไม่ยอมปล่อยให้ตัวเองอยู่ในความสัมพันธ์ที่แย่ หรือทำอะไรที่จะทำให้พวกเขาสูญเสียความรู้สึกให้เกียรติตัวเอง และคุณค่าของตัวเอง
Low Self-Esteem คือ คนที่มีความเสี่ยงอย่างมากที่จะเข้าสู่ภาวะซึมเศร้าหรือเป็นโรคซึมเศร้าได้ เมื่อพวกเขาเจอวิกฤติในชีวิต เนื่องจากพวกเขาตีความเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น มีต้นเหตุมาจากตัวเอง และมองว่าตัวเองไม่มีความสามารถ หรือไม่ดีพอที่จะจัดการแก้ปัญหาได้
ดังนั้น Self-Esteem จึงมีความสัมพันธ์กับโรคซึมเศร้าโดยตรง กล่าวคือ เมื่อคนเรารู้สึกไม่ชอบตัวเอง หรือเมื่อคุณมี Low Self-Esteem ก็มักจะรู้สึกซึมเศร้า รู้สึกแย่กับตัวเอง และถ้าหากใครเป็นโรคซึมเศร้าอยู่แล้ว ความรู้สึกเศร้าใจและความรู้สึกแย่ต่างๆ ก็จะเป็นสาเหตุที่ทำให้คุณไม่ชอบตัวเองมากขึ้นกว่าเดิม จนรู้สึกว่าตัวเองไม่มีคุณค่า
สาเหตุที่ทำให้เกิด Low Self-Esteem มีปัจจัยจากหลายสาเหตุ ดังนี้
ถ้าหากเราเติบโตมาในครอบครัวที่คนรอบข้าง มักพูดและย้ำอย๔เสมอว่าสิ่งที่เราทำมันไม่ดีพอ ก็จะเป็นเรื่องยากที่จะทำให้คนเราจะโตขึ้นมาแล้วรู้สึกดีกับตัวเอง เพราะคำพูดเหล่านั้น จะกดดันตัวเองเสมอว่าสิ่งที่ทำมันยังไม่ดีพอ
เมื่อเราประสบความสำเร็จในบางสิ่งที่ทำให้เรารู้สึกภูมิใจกับตัวเอง แต่กลับไม่ได้รับการชื่นชมจากคนในครอบครัว สาเหตุนี้จะทำให้เรารู้สึกว่าถูกละเลย ไม่ได้รับความรัก รวมถึงทำให้คิดว่าสิ่งที่เราทำไม่มีความสำคัญ
หากเติบโตขึ้นมาในครอบครัวที่มักมีการทะเลาะเบาะแว้ง และเรารู้สึกว่าตัวเองเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้คนในครอบครัวทะเลาะกัน หรือโดนผู้ใหญ่โทษว่าตัวเองเป็นสาเหตุที่ทำให้คนในครอบครัวทะเลาะกัน เมื่อรู้สึกว่าตัวเองเป็นสาเหตุ ก็ทำให้เรารู้สึกว่าตัวเองไม่ดี เป็นต้นเหตุของปัญหาความขัดแย้ง ภายในครอบครัว
หากเกิดกรณีที่เราถูกรังแกจากนอกบ้าน และเมื่อกลับมาบ้านก็ยังรู้สึกไม่ได้รับความปลอดภัย รู้สึกว่าบ้านไม่ใช่ Safe Zone ของตัวเอง ก็เป็นเรื่องยากที่เราจะรู้สึกดีกับตัวเอง เราจะรู้สึกว่าไม่มีค่า ไม่มีความสำคัญบนโลกใบนี้ และนี่ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งของการเกิด Low Self-Esteem
อีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิด Low Self-Esteem คือการที่เราโดนพ่อแม่โอ๋มากจนเกินไป เลี้ยงดูยิ่งกว่าไข่ในหิน ไม่ให้เผชิญหน้ากับปัญหาเอง สาเหตุนี้จะทำให้พวกเขาอ่อนแอ และไม่สามารถจัดการกับปัญหาและอุปสรรคในชีวิตได้ ซึ่งเมื่อพวกเขาโตขึ้น ความรู้สึกที่ไม่มีความสามารถดูแลตัวเอง, รู้สึกว่าตัวเองอ่อนแอ จะทำให้พวกเขารู้สึกไม่ชอบตัวเอง
ในปัจจุบันนี้ สังคมมีการแข่งขันที่สูงมากในทุกๆ เรื่อง โดยเฉพาะเรื่องการเรียนและการทำงาน เมื่อมีการแข่งขันมากขึ้น ท่ามกลางคนเก่งๆ มากมาย จะมีภาวะความกดดันที่ทำให้เรารู้สึกไม่มีความสามารถ สู้คนอื่นไม่ได้ และยิ่งบางคนไม่ได้รับความเข้าใจ หรือไม่ได้รับกำลังใจจากคนในครอบครัว ก็ยิ่งทำให้พวกเขาเกิด Low Self-Esteem ได้มากยิ่งขึ้น
การประสบปัญหาในชีวิตหรือเกิดวิกฤติในชีวิต เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ส่งผลกับสภาพจิตใจ โดยตรง ซึ่งจากเหตุการณ์นั้นๆ อาจทำให้คนเรารู้สึกหมดหวังกับชีวิต และนำมาซึ่ง Low Self-Esteem จนก่อให้เกิดการเป็นโรคซึมเศร้าได้
อีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้เกิด Low Self-Esteem และโรคซึมเศร้า คือ มาตรฐานและความเชื่อที่สังคมตีกรอบขึ้นมา ไม่ว่าจะเป็น Beauty Standard, การกำหนดว่าอายุเท่านี้ ควรมีบ้าน, รถ เป็นของตัวเอง เป็นต้น ซึ่งค่านิยมเหล่านี้ ทำให้เกิดการเปรียบเทียบและรู้สึกกดดันตัวเอง เอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับคนอื่นๆ จนรู้สึกว่าตัวเองไม่เก่งมากพอ
ภาวะ Low Self-Esteem หรือความพึงพอใจในตนเองต่ำ สามารถแสดงออกได้หลายรูปแบบ หากใครสงสัยว่าตนเองหรือคนรอบข้างเข้าข่ายพฤติกรรมดังกล่าวหรือไม่ ลองดูสัญญาณเตือนเหล่านี้ ว่าตัวเราหรือคนรอบข้างเข้าข่ายเป็นคนที่มีภาวะ “Low Self-Esteem” หรือไม่
การสร้าง Self-Esteem ที่ดี หรือ High Self-Esteem นั้นไม่ใช่เรื่องยาก การเห็นคุณค่าในตัวเองเป็นสิ่งที่ฝึกฝนให้เกิดขึ้นได้ โดยเริ่มจากตัวเองหรือการสนับสนุนจากคนรอบข้าง ดังนี้
ในช่วงที่สถานการณ์แบบนี้ นอกจากยังจะต้องดูแลสุขภาพกายแล้ว สุขภาพใจก็สำคัญไม่แพ้กัน หากใครรู้ตัวว่าเข่าข่ายมีภาวะ Low Self-Esteem และเสี่ยงต่อการเป็นโรคซึมเศร้าได้ง่าย ลองทำตามวิธีสร้าง Self-Esteem ที่เรานำมาฝากได้เลย แต่ถ้าใครมีอาการค่อนข้างรุนแรง ระดับ Low Self-Esteem ค่อนข้างสูง หรือมีเปฌนโรคซึมเศร้าร่วมด้วย แนะนำว่าให้ปรึกษาจิตแพทย์ เพื่อขอคำแนะนำและวิธีการรักษาที่ถูกต้องในลำดับต่อไป และก่อนจะจากกันไปวันนี้ขอทิ้งท้ายไว้ว่าการพบจิตแพทย์ไม่ใช่เรื่องน่ากลัว ไม่ใช่เรื่องน่าอาย การพบจิตแพทย์ไม่ต่างกับการพบแพทย์ในเรื่องทั่วไป เพียงแต่เปลี่ยนจากการรักษาสุขภาพกาย มารักษาสุขภาพใจแทน เป็นกำลังใจให้ทุกคนเห็นคุณค่าและใจดีกับตัวเองให้มากๆ